Çok yakın zamana kadar asgari ücretin üzerinde maaşı olan emekli, öyle bir hale getirildi ki, açlık sınırının yarısında aldığı ücretin, açlık sınırının ne kadar altında kalacağı ile ilgili tartışmaya tanık oluyor.
En düşük emekli maaşı ne kadar olacak? Yüzde 100 zam yapsanız 15 bin TL eder ki, bu da açlık sınırının altında demektir. Böylesine bir dramın gölgesinde, ne kadar acıdır ki, Cumhuriyet tarihinin en yüksek maaşının verildiğinden söz edilebildi.
2023 yılının ortasından beri maaşında iyileştirme bekleyen bu kesim, öyle bir algıyla konuşuluyor ki, sanki kamunun bakması gereken insanlar gibi… Oysa emek veren, yıllarca çalışan, sigorta primi ödeyerek, kendi maaşını hak eden kişilerden söz ediyoruz.
Ama mesele ‘gönlünden ne kopacak’ noktasına kadar geldi. Şimdi herkes maaşın ne olacağını konuşuyor. Lakin tıpkı asgari ücrette olduğu gibi burada da rakam etrafında kilitlenen bir gündem yaratılıyor. O verilecek maaşla kimin ne alabileceği üzerinde durulmuyor.
Şu bir gerçek ki ne oranda zam verirseniz verin, geçinmesi mümkün olmayan, satın alma gücünü koruyamamış ve 2024 yılını ciddi zorluklarla geçirmek durumunda kalacak bir kesimden söz ediyoruz.
Bence bu ayıp ülkemize yeter. Yıllarca çalışıp, emek vermiş, karşılığında prim ve vergi ödemiş insanlarınızı, bugün açlık sınırının altında ezip, sonra da ekranlara çıkıp ‘vatandaşımızı hiç ezdirmedik’ diyebiliyorsanız, ilk kaybedilen şey utanma duygusu olmuş demektir.
Muhtemelen emekliye seçimi de dikkate aldığımızda 11 bin ila 12 bin TL arasındaki bir dilime yerleştirilecek rakamlar aktarılacak. Sonra da çıkıp tarihin en yüksek maaşını vermekten bahsedecekler.
Ama o parayla ne alınıp, ne alınmadığını tartışmayacaklar. Bu da muhtemelen kredi borçları da olan, en azından kredi kartı problemi yaşayan emekliyi, oraya da yapacağı ödemelerle birlikte sefalet sınırına taşıyacaktır.
Ya da tersten baktığınızda yükümlülüklerini yerine getiremeyecektir ve banka, ev sahibi, esnaf başta olmak üzere herkesin gelir kurgusuna ikinci bir darbe olarak hayat bulacak sonuçlara imza atılacaktır.
Velhasıl kelam, bir ülkede minimum şartlarda yaşayan ve sadece geçinmeye çalışan insanlara uyguladığınız ücret, sadece o kişilerin yaşam zorluğunu arttırmaz. Bağlantılı olarak çok daha geniş bir eksende ekonomik problemleri beraberinde taşır.
2023 yıl ortasında gerekli düzenleme yapılsaydı, bugün bekli 15 bin TL’leri konuşacaktık. Fakat tek seferlik ikramiye ile çırak çıkarılan emekli, şimdi maksimum 12 bin TL’nin verilmesine dua edecek noktaya getirildi.
Yani emekli iki kere aldatıldı. Dün maaşına zam yapmayarak, yarınki maaşının da güdükleştirilmesine neden olundu. Sonuç mu? Rakama da yetmiyor, geçime de…