<p>Tüketici güveni aralık ayında da azaldı. Elbette bu bir istatistik ve açıklanmasıyla genel fotoğrafın görülmesi adına önem arz ediyor. Ne kadar gerçeği yansıttığı ise ayrı bir tartışma konusu.</p> <p>Fakat bazen rakamlar sadece, bazı şeyleri ortaya koymaya ve onun üzerinden çözüm bulmaya yarar. Aslında gerçek durumu, sokağın nabzını tutan herkes fark eder. Nitekim aralık ayında düşen oranı da buradan okumak lazım.<br /> <br /> İnsanların geçinemediği, borç ödeyemediği, giderlerini karşılayamadığı bir ortamda, bir de işsizlik sorunu ile yüz yüze kaldığı, fahiş dolaylı vergiler öderken, gelirinin artışında ihtiyatlı davranıldığı, gelir artışının bile mevcut giderleri karşılamaktan uzak noktaya düştüğü bir ortamda, herhangi bir siyasi ya da jeopolitik riske gerek yok.<br /> <br /> Yaşananları psikolojik, dış güçler ya da benzeri dolaylı ve sadece risk oranını arttıracak algıda görenlerin gerçeği söylemediğini dile getirmek gerekir. Sorun, tüm bunların algının yüzdesini artırdığını kabul etmekle birlikte, tamamen iktisadi olduğunu kabul etmemekten geçiyor.<br /> <br /> Şimdi dönüp, tüketiciye neden güvenmediğini soruyorlar. Hani malumun ilanı cinsinden, bu kadar saçma bir soru sormak ne kadar anlamlı bilmiyorum ama, gelen yanıtlar 2020 yılı için de hoş bir tablonun olmadığını bize gösteriyor. Niye mi?<br /> <br /> Tüketici sadece aralık ayında güvensizlik yaşadığını belirtmiyor. Aynı zamanda 12 aylık dilimler halinde okuduğunuzda geleceğe yönelik maddi durumunda kötüleşme beklediğini, genel ekonominin daha kötüye gideceğine dair inancını, tasarruf etme ihtimalinin olmadığını ve işsizlikte artış yaşanacağına dair öngörüsünü de paylaşıyor.<br /> <br /> Şimdi bu fotoğraf sadece psikolojik veya dış güçlerin eseri olabilir mi? Bu kadar net bir olumsuzluk içinde, bir şeylerin yanlış yapıldığı açık.<br /> <br /> Bu da yetmezmiş gibi, insanlara yaşadıklarının hayal olduğunu anlatırcasına, gerçekle ilgisi olmayan sahte rakamlar, enflasyon, işsizlik oranları verir; üzerine de bunu baz alarak gelir artışı yapacağınızı söylerseniz güven de bekleyemezsiniz.<br /> <br /> Ekonomi yönetimi geçinmeye çalışan ve çoğu zaman da geçinemeyen insanlara, her şeyin ne kadar yolunda olduğunu anlatıyorsa, şunu bilmelidir ki ekonomik bozulmalar için dış güçlere ihtiyacı yoktur.<br /> <br /> Zaten kendi performansıyla inandırıcılığı yitirmiş bir ekonomi yönetimi anlayışı sergilediğinden, insanların bir bölümü geçinemediği için tepki gösterir; parası olanlar da inandırıcı bulmadığı için yatırım yapmaz, borçlanmaz, alımlarını erteler ve frene basarlar.<br /> <br /> Bir de gerçeği söylemeyi, gerçekle yüzleşmeyi ve ne kadar acı olursa olsun, kalıcı ve gerçekçi çözümler konuşmayı, hataları da kabul ederek deneyin. Bakalım sonuç alacak mısınız? Bence alınır; elbette inandırıcı olmak kaydıyla. Şu anki yapı bu duyguyu uyandırmaktan çok uzak.</p>