<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Beykoz Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Y. Birol Saygı, aşırı şeker tüketiminin fazla kilo almaktan diyabete, yüksek kolesterolden kalp hastalığına kadar birçok rahatsızlığa neden olabileceğini söylüyor. Saygı, “Her gün bir kutu meşrubat içen, kişi, üç yıl içinde 15 kilo alır. Şeker içeren diyetler, kilonuz ne olursa olsun kalbiniz için kötüdür. Çok fazla şeker, beynindeki iltihaplanma yoluyla depresyonu tetikleyebilir” diyor.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;">Şekerli yiyecekler yemek çoğu zaman insanın damağını şenlendirir ama fazlasının sağlığı bozduğu da bir gerçek… Özellikle yapay tatlandırıcılarla yapılan gıdalar, insan sağlığına ciddi zarar veriyor. Meyveler, sebzeler, süt ürünleri ve tahıllar gibi bütün yiyecekler doğal şeker içeriyor. Doğal şekerin bile fazlası insan sağlığına zarar veriyor. </p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Beykoz Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Y. Birol Saygı, insan vücudunun </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">ilave şekere ihtiyacı olmadığını söylüyor. G<span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">ünlük alınması gereken en yüksek <span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">şeker</span> miktarının erkekler için 9 kaşık (36 gram), <span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">kadınlar</span> için ise <span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">6 çay kaşık (25 gram)</span> olduğunu belirten Saygı, “Ü</span>lkemizde vatandaşlarımız günlük alınması gereken şekerden çok fazlasını alıyor. Bunun da günlük 22 çay kaşığı (88 gram) olduğu biliniyor. Sadece 330 ml (bir teneke kutu) gazlı bir içecek 10 çay kaşığı şeker içeriyor ve besleyici bir faydası da yok. Aşırıya kaçmak kolay ama fazla şekerin sağlığa zarar verdiğini bilmek gerekiyor” diyor.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;">“Organları tahrip ediyor”</p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;">Aşırı şeker tüketiminin fazla kilo almaktan diyabete, yüksek kolesterolden kalp hastalığına kadar birçok rahatsızlığa neden olabileceğini söyleyen Saygı, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Her gün bir kutu meşrubat içerseniz, üç yıl içinde 15 kilo alırsınız. Şeker içeren diyetler, kilonuz ne olursa olsun kalbiniz için kötüdür. Tip 2 diyabeti tetikleyen şeker tüketiminin tansiyonu ve kötü kolesterolü yükselttiğine yönelik bulgular var. Karaciğer yağlanmasının, diş çürümelerinin bir nedeninin de fazla şeker tüketimi olduğu biliniyor.”</p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;">“Ruh sağlığını bozuyor”</p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Üç beyazdan biri olan şeker yalnızca organlara zarar vermiyor; ruh sağlığında da olumsuz etkilere neden oluyor. Profesör Saygı, aşırı şeker tüketiminin insan psikolojisini nasıl etkilediğini şu sözlerle açıklıyor: “Yapılan bir çalışma, günde 66 gramdan fazla şeker tüketen erkeklerin (önerildiğinin neredeyse iki katı), 40 gram veya daha az yiyen erkeklere göre anksiyete veya depresyon teşhisi konma olasılığının yüzde 23 daha fazla olduğunu ortaya koyuyor. Çok fazla şeker, beynindeki iltihaplanma yoluyla depresyonu tetikleyebilir.</span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb"> Gün içinde çok fazla şeker tüketimi, kan şekeri seviyenizi bozabilir ve enerji artışlarına, çökmelerine neden olabilir. İş yerinde uyanık kalmak için mücadele edebilir veya okulda sınıfta uyuyabilirsiniz.”</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;">Aşırı şeker tüketimi bedene nasıl zarar verir?</p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;">Beykoz Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Y. Birol Saygı, fazla şeker tüketiminin insan sağlığına verdiği zararları şöyle açıklıyor:</p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Kontrolsüz kilo alımına neden olur: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Şekerle tatlandırılmış içecekler büyük bir ilave şeker kaynağıdır. Her gün bir kutu meşrubat içerseniz, üç yıl içinde 15 kilo alırsınız. Çok fazla kilo almak ise diyabet ve bazı kanserler gibi hastalıklara yol açabilir.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Kalp hastalığını tetikler: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Her 10 kişiden biri, günlük kalorisinin dörtte birini veya daha fazlasını ilave şekerle alıyor. Bu kadar çok şeker tüketimi, kalp hastalığından ölme riskini iki kat artırıyor. Fazla şeker kan basıncınızı yükseltir veya kan dolaşımına daha fazla yağ salgılar. Her ikisi de kalp krizi, felç ve diğer kalp hastalıklarına yol açabilir.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Tip 2 diyabeti davet eder: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Özellikle şekerli içecekler, tip 2 diyabet olasılığınızı artırabilir. Şeker kanınızda kaldığında vücudunuz, yediğiniz yemeği enerjiye dönüştüren insülin hormonunu daha az üreterek tepki verebilir. Fazla kiloluysanız, kilonuzu 6-7 kg bile düşürmek, kan şekerinizi yönetmenize yardımcı olabilir.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Tansiyonu yükseltir: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Genellikle, fazla tuz tüketiminin hipertansiyona neden olduğu belirtilir. Ancak bazı araştırmacılar, başka bir beyaz kristalin (şekerin) yüksek tansiyon için daha endişe verici bir suçlu olabileceğini söylemekte. Şekerin kan basıncını yükselttiğine inanmalarının bir nedeni de, insülin seviyenizi çok yükseğe çıkarmasıdır. Bu, kan damarlarınızı daha az esnek hale getirebilir; böbreklerinizin su ve sodyuma tutunmasına neden olabilir.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Yüksek kolesterole neden olur: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Şeker içeren diyetler, kilonuz ne olursa olsun kalbiniz için zararlıdır. Kötü kolesterolünüzü (LDL) yükseltir, iyi kolesterolünüzü (HDL) düşürür; trigliserit adı verilen kan yağlarını artırır ve onları parçalayan enzimin çalışmasını engeller.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Karaciğerlerinize zarar verir:</span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb"> Ambalajlı atıştırmalıkların ve içeceklerin çoğu, mısırdan elde edilen basit bir şeker olan fruktoz ile tatlandırılır. Karaciğeriniz onu yağa çevirir. Vücudunuza düzenli olarak fruktoz pompalarsanız, karaciğerinizde küçük yağ damlaları oluşur. Buna ‘alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı’ denir. Erken diyet değişiklikleri bunu tersine çevirebilir. Ancak zamanla karaciğerinize zarar verebilir.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Dişlerinizi çürütür: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Şeker, dişlerinizi çürütür. Nasıl mı? Şeker ağzınızdaki bakterileri besler ve geride asit bırakarak diş minenizi aşındırır. Şekerli içecekler, şekerlemeler ve çikolata yaygın suçlulardır. Şekerli bir ürün tükettikten sonra ağzınızı mutlaka suyla çalkalayın, mümkünse fırçalayın.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Fazla fruktoz gut yapar: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Çok fazla kırmızı et ve sakatat yemek bu ağrılı artrite neden olur. Aynı şey fruktoz için de geçerli... Vücudunuz fruktozu parçaladığında, pürin adı verilen bir kimyasal salgılar. Bu, kanınızda ürik asit birikmesine neden olabilir. Bu da ayak başparmağınızda, dizlerinizde ve diğer eklemlerde sert kristaller oluşturur.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Böbrek taşlarınızı artırabilir: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Vücudunuz çok fazla acı çekmeden bazı böbrek taşlarını atar. Diğerleri böbreğinize veya sıhhi tesisatınızın başka bir bölümüne takılıp idrar akışını engelleyebilir. Çok fazla sofra şekeri veya yüksek fruktozlu mısır şurubu tüketimi böbrek taşı riskinizi artırır.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Fazla şeker yaşlandırır: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Şekerli içecekler biyolojik yaşınıza yıllar ekleyebilir. Telomer adı verilen DNA, kromozomlarınızın hasar görmesini önlemek için uçlarını kapatır. Telomerler ne kadar uzun olursa o kadar iyidir. Kısaltılmış telomerler, diyabet gibi yaşa bağlı hastalıkların habercisi olabilir. Günde 20 gram gazlı meşrubat içenlerin daha kısa telomerlere sahip olduğu saptanmıştır. Araştırmacılar, bunun hücrelerinizin yaşına 4 yıldan fazla bir süre eklemek olduğunu düşünmektedir.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;">Aşırı şeker tüketimi ruh sağlığına nasıl zarar verir?</p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Uyku kalitenizi bozar: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Gün içinde çok fazla şeker tüketimi, kan şekeri seviyenizi bozabilir ve ani enerji artışlarına, çökmelerine neden olabilir. İş yerinde uyanık kalmak için mücadele edebilir veya okulda sınıfta uyuyabilirsiniz. Örneğin akşamları, dondurma veya kurabiye tüketmek, geceleri sizi uyandırabilecek şekeri size pompalayabilir. Ayrıca derin uykuda geçirdiğiniz zamanı da kısaltabilir. Böylece tazelenmiş hissederek uyanmayabilirsiniz.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Hiperaktivite’nin (DEHB) şekerle ilişkisi: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Şekerin “dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun” semptomlarını kötüleştirdiği yaygın bir algıdır. Ancak bağlantısı net olarak kanıtlanmamıştır. DEHB'ye neyin yol açtığını tam olarak bilinmemekte, ancak genlerimiz muhtemelen büyük bir rol oynamaktadır.</span></p>
<p class="m_-2724652965504523222tb m_-2724652965504523222wb" style="text-align: justify;"><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Duygudurum sorunlarını artırıyor: </span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">Ş</span><span class="m_-2724652965504523222sb m_-2724652965504523222xb">eker ile zihinsel sağlık sorunlarını ilişkilendiren çalışmalardan biri, günde 66 gramdan fazla şeker tüketen erkeklerin (önerildiğinin neredeyse iki katı), 40 gram veya daha az şeker tüketen erkeklere göre anksiyete veya depresyon teşhisi konma olasılığının yüzde 23 daha fazla olduğunu göstermiştir. Çok fazla şeker, beyninizdeki iltihaplanma yoluyla depresyonu tetikleyebilir. Bu durum depresyonlu kişilerde daha yaygındır.</span></p>
