Şikayet etmek bir durum hakkında memnuniyetsizliği dile getirmek, yakınmak ve sızlanmak anlamına gelir. Şikayeti hemen hemen hayatın her alanında görmek mümkündür. Geleneksel ailelerde kadınlar ev işlerinin yükünden, erkekler harcamaların fazlalığından, evin büyükleri sağlık sorunlarından ve yeni nesilin davranışlarından , evin küçükleri derslerin fazlalığından şikayetçidir. Bir eğitim kurumuna baktığınızda öğrencilerin ödevlerden, öğretmenlerin öğrenciler ve idarecilerden, ebeveynlerin öğretmenlerin tutumu ve eğitim sisteminden şikayet ettiğini görebilirsiniz. Kahvehanelere gittiğinizde siyasete ilişkin eleştirileri duymamak imkansıza yakındır.
Sahi insanlar neden bu kadar şikayet eder? Şikayet etmek neden bu kadar karlıdır?
Şikayet etmek problem çözme yöntemlerinden biridir. Satın aldığınız bir ürün/hizmet karşılanmadığında bunu bildirdiğiniz takdirde bu durum düzeltilebilir. Çalışma koşullarından, partnerinizin sizinle kurduğu ilişkiden memnun değilseniz bununla ilgili geri dönüt vermek çözüm aramanın yollarından biridir. Şikayetin sadece problem çözmeye yaramadığı barizdir. Çoğu şikayetin amacı da çözüm sunulması olmayabilir.Örneğin, bir konu hakkında sevilen birine yakınma o kişi ile iletişim kurma yolu olabilir. Aynı zamanda kırgınlığın ve öfkenin boşaltım yolu olarak şikayet ifade edilebilir. Bu yönüyle şikayet o kişi tarafından görülmeye hizmet eder. Önemli bir durum olmadığı halde size sürekli sizinle ilgili şikayete gelen bir komşunuz var mı? Belki de artık bir kahve içme vaktiniz gelmiştir. Çok büyük bir iştahla doktorla kurdukları iletişimden ve rahatsızlıklarından bahseden büyüklerinizi duymuşsunuzdur. Bu durum, yaşadıkları fiziksel bir rahatsızlıktan ziyade insanlarla iletişim kurabilmek için bir araç aradıklarının ve yalnız kaldıklarının bir göstergesi olabilir.
Şikayet etmek aynı zamanda kendini yeterli hissetmenin bir yolu olarak da tercih edilebilir. Nasıl mı? Hayatınızda sürekli “büyük işler yapanların” eksikliklerini dile getiren insanları görebilirsiniz. Bu şikayetlerle iş yapan kişilerin “düşünemediklerini” düşündüklerini sizlere kanıtlayabilirler. Böylece “büyük işler” yapmadan da önemli ve akıllı hissedebilirler. Kişi aynı zamanda başkalarının hayatını düşünerek kendi yaşamı hakkında düşünmek zorunda kalmayabilir. Böylece konuşmak için her zaman bir konu bulabilir. Bunların yanı sıra uzun zamandan beri ait hissedilen bir grupla etkileşim azaldıysa gruba tekrar ait hissetmek için şikayetlerden faydalanılabilir. “Ötekilerin” neleri yanlış yaptığı anlatılan bir konuşma kişinin yaşamdaki ve grubundaki konumunu tekrar teyit etmesini sağlayabilir, kimliğini sağlamlaştırabilir. Bunun bir artısı olarak alınan onaylanma ile de gruba aidiyatı güçlenebilir. Kısacası şikayet etmek kişinin sorununu çözmesini, kendi hakkında iyi hissetmesini, yakınlarıyla ve ait olduğu grupla bağlantı kurmasını sağlayabilir. Bu kadar faydası varken şikayet neden edilmesin diye düşünebilirsiniz.
Hayatta sürekli şikayet eden insanlara rastlamışsınızdır. Bu durum yukarıda yer alan faydaları yaşayan kişilerin bunu devam ettirme çabası ya da daha önce edindiği alışkanlığın dışavurumu olabilir. Ayrıca sürekli şikayet etmek kişinin yaşam biçimi de olabilir. Kişi kendisi, diğerleri ve “yalan” dünya hakkında olumsuz hissediyor, hayata başka türlü nasıl bakacağını bilmiyor olabilir. Kronik olarak kendisinin, çevresindekilerin ne kadar kötü olduğunun duyulduğu, konuşulan kişinin eleştirildiği bir iletişim biçimi insanları şikayet eden kişiden uzaklaştırabilir. İnsanlar sürekli mutsuz, memnuniyetsiz ya da öfkeli insanlarla vakit geçirmek istemeyebilir. Ayrıcasohbetkonularıdiğerlerineilginçgelmeyebilir,onları sıkabilir. Bunların yanı sıra başka hayatlar üzerinden “akıllı” hisseden kişilerle ikili iletişimde yakınlık
kurmak zorlayıcı olabilir. Bu yönüyle şikayet etmek iletişime ket vurabilir. Aynı zamanda sürekli şikayette bulunmak yaşamın olumlu olan yönlerini görmeyi engelleyebilir. Kişi şikayet edeceği bir şeyleri aradığı yönde yaşamı kocaman bir şikayete dönüşebilir. Tüm bu durumlar depresyon ve anksiyete başta olmak üzere birçok ruh hastalığına davetiye çıkarabilir.
Uzman Psikolojik Danışman Şura Saka,'' Eğer hayatta şikayetlerinizi azaltmak ve etkili bir şekilde dile getirmek istiyorsanız ihtiyacınızın ne olduğunu belirleyip (ilgi,onay,iletişim,sorun çözme,duyguları yönlendirme) şikayet etmek yerine ihtiyacınıza yönelik yollar arayabilirsiniz. İletişime ihtiyaç duyuyorsanız yakınlarınızla iletişim kurmak için yeni yollar bulmak bu konuda etkili olabilir. Duygularınızı düzenleyebilmek için şikayet etmek (öfkeyi başkasına yöneltmek gibi) yerine duygu regüle etme yollarını (nefes egzersizi, günlük tutma vb) keşfetmeniz size faydalı olabilir. Sürekli memnuniyetsizliğinizi görüyorsanız yaşamda nelerden memnun olduğunuzu listelemek geniş bir perspektiften bakmak için bir adım olabilir. Tüm bu yolları denediğiniz halde sürekli şikayet ediyorsanız ve bu durumu değiştirmek istiyorsanız terapi almak size bu konuda yardımcı olabilir.''dedi.
