ABD’li banka Wells Fargo, 2024 yıl sonu dolar / TL tahminiyle ortalığı karıştırdı. Şu an 31 TL sınırını zorlayan kurun, yıl sonunda 29,50’ye düşeceğini, 2025 ortasında da 28,5 olacağına dair bir öngörü paylaştı.
Banka ya ülkede enflasyonun gerçekten düşeceğine inanıyor ya da çok büyük bir vurgunun zeminini hazırlıyor. Zira dolar / TL kurunun şu an bile gerçek kabul edilmeyen enflasyona göre 35 TL’den az olmaması gerektiğini bilecek kadar finansal okuryazarlığa sahip uzmanlarla çalıştığını tahmin ediyorum.
Her şey bir yana bugünkü kuru gerçek bile kabul etseniz, yüzde 36 hedefini de realist olarak alsanız, bu oranın yıl sonunda 40 TL’den aşağıda olması mümkün değil. Zaten beklentiler de bu yönde ki bu beklentilerin de gerçekçi olmadığının tekrar altını çizmek isterim.
Nasıl olacak da yıl sonunda bugünkünden daha değerli bir TL gerçeğiyle karşı karşıya kalacağız? Bir sene içinde tüm dünyanın almaktan vazgeçemediği bir ürün ortaya çıkarmayacaksak, yani bir dış ticaret patlamasını ihracat lehine çevirip müthiş bir işe imza atmayacaksak, turizm gelirlerimiz birden 200 milyar dolarlar seviyesine gelmeyecekse bu olanak dahilinde değil.
Şu anki üretim yapımıza baktığımızda da, turizm performansımızı dikkate aldığımızda da bu tip bir seçeneğin masada olmadığını görüyoruz. Ayrıca kısa vadeli dış borç 172 milyar dolar, cari açık finansmanı da yaklaşık 70 – 80 milyar dolar seviyesindeyken, bir yıl içinde ekonomiyi döndürmek için 260 milyar dolardan fazla nakit paraya ihtiyacımız olduğu açık.
Tek bir alternatif kalıyor geriye, ABD’den buraya oluk oluk para akacak demektir. Ancak dolar bolluğu kuru bu seviyelere geriletebilir ya da tutabilir. Normal şartlar altında, paranın bu kadar kıt ve güvenli limana park ettiği bir süreçte böyle bir rakamın Türkiye’ye gelmeyeceğini, gelenin de çok pahalı maliyetlerle önümüzde olacağını biliyoruz.
Varlık Fonu’nun tamamını satsak, ki umarım olmaz, uluslararası değerlemelere göre toplam değerinin 22 milyar dolar olduğu da açıklandı. Demek ki bu da mümkün değil. O zaman kaynak nereden gelecek?
Seçim yılında pek ihtimal dahilinde değil, ama ABD bize böyle bir parayı verecekse, adama sorarlar: Ne karşılığında? 4 tur atan ekonomi yönetiminin para bulamadığı bir ortamda, hangi gerekçelere dayanak bu tür bir spekülasyona imza atılıyor?
Acaba birileri dolar / TL üzerinden büyük vurgun peşine düşüp, düşecek algısı yaratarak insanların elindeki parayı çıkarmasını, ucuzdan almayı ve sonra da cebimizi hortumlamayı mı planlıyor?
Bu açıklama hiç bir iktisadi temeli olmayan, kötü niyetli bir yorumdur. Buna inanan firmaların da, muhtemeldir ki ekonomi yönetiminin de bizi maceralara sürükleme ve daha fazla maliyetle karşı karşıya bırakma ihtimalinden korkarım.
Ekonomi yönetiminin vakit kaybetmeksizin bu spekülasyona cevap vermesi gerekiyor. Yok inanıyorlarsa da mantıklı bir gerekçe bekliyoruz. Sanırım bu da en doğal hakkımız.
