<p style="text-align:justify;"><em><strong>İsviçre Bankası Credit Suisse’de istifalar arka arkaya geldi. Haftanın ikinci gününün ekonomi başlığında en çarpıcı haberlerden biri buydu. Banka, bir hedge fonda yaptığı işlem nedeniyle 4,7 milyar dolar zarar ettiğini açıkladı ama iş burada bitmedi.</strong></em></p>
<p style="text-align:justify;">Ardından bankanın yatırım bankacılığı ve risk yönetimi birimlerinin yöneticileri topluca istifa etti. Banka şimdi zararı kapatmanın formülünü arıyor. Ayrıca bu olay üzerine bankanın borsadaki değeri 1 Mart’tan bu yana yüzde 25 düştü.</p>
<p style="text-align:justify;">Şimdi ne var bunda diyeceksiniz? O zaman bazı soruları ortaya koymamız gerekiyor. Bu para, banka hissedarlarının ve mudilerinin parası değil mi? Yani yöneticilere ait değil.</p>
<p style="text-align:justify;">Ortada ne bir gayri yasal durum var; ne de zimmete para geçirme ya da bazı firmalara açıktan kıyak yapma. Yani normal bir işletme mantığı içerisinde alınan yanlış kararlar nedeniyle büyük bir zarar oluşuyor.</p>
<p style="text-align:justify;">Peki sonrasında ne oluyor? Sadece sorumlu olan bir kişi değil, o noktada sorumluluk taşıyan yöneticilerin tamamı istifa ediyor ya da ettiriliyor. Peki 4,7 milyar dolar ve yüzde 25 değer kaybı önemli mi?</p>
<p style="text-align:justify;">Dünyanın neresine giderseniz gidin, yanlış yatırım tercihleri nedeniyle böyle bir zarar oluştuysa, o kararı verenin bileti kesilir. Peki bu rakam size bir anlam ifade ediyor mu?</p>
<p style="text-align:justify;">Etmiyor mu? Peki 128 milyar dolar bir anlam ifade ediyor mu? Halen bu paranın nerede kullanıldığı, hangi kurdan kime satıldığı soruları tüm haşmetiyle yanıtsız olarak ortada duruyor değil mi?</p>
<p style="text-align:justify;">Bizim bırakın sorumlusunun konuyu üstlenmesini, üstü kapatılmaya çalışılan 128 milyar doların daha nerede olduğunu bulamadığımız bir ortamda, tutarlı herhangi bir açıklama yapılmayan ve bize ait olarak harcanan kaynakların sadece yüzde 3,7’si istifalar silsilesi getirdi.</p>
<p style="text-align:justify;">Değer kaybına da bakalım. Bu paranın harcanmadan önceki haliyle, harcandıktan sonraki hali arasında TL, dolar karşısında ne kadar değer kaybetti? 10 Temmuz 2018’de dolar / TL kuru 4,53... 128 milyar dolar harcandıktan sonra Albayrak döneminin bittiği noktada kur ne? 8,52... Bugün ne? 8,10 – 8,15 arası gidip geliyor.</p>
<p style="text-align:justify;">Ne zamana kadar burada duracak bilmiyoruz. Ama yazının kaleme alındığı an itibariyle Türkiye ekonomisinin büyüklüğünün dolar karşısında yüzde 100 değer kaybettiğini görüyoruz.</p>
<p style="text-align:justify;">Rakamları ve olayı tekrar hatırlatayım. Credit Suisse: Zarar 4,7 milyar dolar; değer kaybı yüzde 25. Türkiye: Zarar: 128 milyar dolar; değer kaybı yüzde 100. Ortada bu nedenle istifa var mı? Yok. Zararın nerede yapıldığı belli mi? Değil.</p>
<p style="text-align:justify;">Yılmaz Erdoğan’ın Organize İşler filminde bir sahne vardı hatırlarsınız. Süpermen karakterli Tolga Çevik, ilk işinde aracı sözde müşteriye verir ve Erdoğan’ın canlandırdığı karakterin yanına gelir. Diyalog şudur:</p>
<p style="text-align:justify;">“Araba nerede? Müşteride... Para nerede? Yarın verecekler? Araba nerede? Müşteride. Para nerede? Yarın verecekler.” Sahi para nerede?</p>
Çetin Ünsalan