<p><em><strong>Bir çarşıda, mahallemizde, işlek ya da sapa caddede, sokakta her gün önünden geçip gittiğiniz, bazen alışveriş yaptığınız, bazen veresiye yazdırdığınız, kredi kartları çıkınca unuttuğunuz kesimdir esnaf.</strong></em></p>
<p>Bir mahallenin demirbaşı, bekçisi, kredi açanı, amcası, teyzesi, ablası ya da ağabeyidir esnaf. AVM çılgınlığı içinde unuttuğunuz, çocuğunu okutan, tarlayı çalıştıran, milyonlarca kişiye ekmek veren, kazansın ya da kazanmasın vergi diye kapısını zorladığınızdır bu kesim.</p>
<p>Atatürk’ün Halkbank’ın kuruluş felsefesine attığı imzayla, bugünün küçüğü, yarının büyüğü, belki sanayicisidir görmezden geldiğiniz, seçimden seçime hatırladığınız bu insanlar. Yıllar içinde sayısı, yarı yarıya düşse de, hatasıyla sevabıyla ekonominin de toplumsal dokunun da en önemli parçasıdır.</p>
<p>Yeterince önemi anlaşılmasa da, çocuğunu okutan, yardımlaşma kültürünü yaşatan, piyasanın dinamiğine hayat veren, bir toplumun taşıyıcı kolonudur. Zaten bu nedenle toplumların çoğunda desteklenir, kollanır.</p>
<p>Hataları yok mu? Elbette var. Ama plansızlık içerisinde her önüne gelenin işyeri açmasına izin verirseniz; gerekli bilinçlendirmeyi yapmazsanız; toplu hareket etme kültürünü elinden alırsanız; sorunlarıyla da baş başa kalırsınız.</p>
<p>Fakat bugün itibariyle ekonominin taşıyıcı kolonu olan, çok uzun zamandır gelirleri giderlerini karşılayamayan, bu nedenle de ekonominin çarkları içinde eriyen bu kesimin sessiz eriyişine dikkat etmek gerekir.</p>
<p>Bugün itibariyle TESK kayıtlarına göre sayıları 1 milyon 906 bin. 2003 yılında bu sayının 3 milyon 200 bin olduğunu hatırlatırım. Yıllar içinde sahip çıkılmadığı için, sadece vergi mükellefi olarak değil, kendileri de dahil piyasada çekilmeleriyle birlikte ortalama 2,6 milyon kişinin işsiz kaldığı gerçeği hiç görülmedi.</p>
<p>Karşılığında 500 bin kişiye istihdam sağlamakla övünen alışveriş merkezlerinin, açıldıkları her lokasyonda 64 iş kolunu olumsuz etkileyerek, işten çekilmelerine neden olan, indirim marketleriyle sokak arasında rekabet etmesi istenen bu kesimin kepenklerinden ses geliyor.</p>
<p>Geriye kalan 1 milyon 906 bin esnafın piyasadan çekilmesi, ekstra 3,8 milyon yeni işsiz demektir. Haziran ayı itibariyle ise kapanış hızı son 5 yılın zirvesine ulaştı. Sadece onlar değil. Mağazaların da tek tek kepenk indirdiğini görüyoruz.</p>
<p>TESK Başkanı Palandöken kapanmaların ilk planda yüzde 20 artabileceğinin uyarısını yaparken, mağazaları temsilen Birleşmiş Markalar Derneği de yaptığı açıklamada, Mayıs ayında Haziran öngörüsü için üyelerin yüzde 71,7’sinin mağaza kapatmayı hedeflediğini paylaşmıştı. Son açıklamasında da yeni listelerin de hazırlandığına dikkat çekti.</p>
<p>Bu kepenk seslerine kulak verin. Hatta dikkat edin. Çünkü ortaya çıkaracağı fotoğraf bir mükellefin yok olmasından çok daha kritik bir öneme sahip. Piyasadan gelen dip sesi yabana atmayın.</p>
Çetin Ünsalan